Официальный сайт
музея В.А. Амбарцумяна в Бюракане

Академик Амбарцумян
Виктор Амазаспович

Жизнь и творчество (1908-1996)

Современная теория тяготения оказалась бессильной в решении основного космологического вопроса - объяснения островного строения Метагалактики, т.е. того, что она состоит из совокупности пространственно изолированных друг от друга звездных систем.
В.Амбарцумян

Աստղաֆիզիկոս Վ. Հ. Համբարձումյան

Համառոտ տեղեկանք

Վիկտոր Համազասպի Համբարձումյան (5(18) սեպտեմբերի 1908 թ., Թիֆլիզ - 12 օգոստոսի 1996թ., Բյուրական).

Վիկտոր Համազասպի Համբարձումյան - ականավոր հայ խորհրդային գիտնական, տեսական աստղաֆիզիկայի հիմնադիրներից մեկը: Համբարձումյանի աշ¬խա¬տութ¬յուն¬նե¬րը վերաբերում են աստղերի եւ միգամածությունների ֆիզիկայի, աստղային աստ¬ղագիտության, աստղային համակարգերի դինամիկայի, աստղերի եւ գալակտիկաների տիեզերածնության եւ մաթեմատիկական ֆիզիկայի բնագավառներին: Համբարձումյանը հեղինակն է սկզբունքորեն նոր տիեզերածնական հայեցակարգի: Վ. Համբարձումյանը Ստալինյան մրցանակի կրկնակի (1946, 1950) դափնեկիր է, Սոցիալիստական Աշխատանքի կրկնակի (1968, 1978) Հերոս, Հայաստանի Ազգային Հերոս (1996), Ռուսաստանի Դաշնության պետական մրցանակի դափնեկիր, արժանացել է բազմաթիվ ակադեմիական պարգեւների: Բյուրականի աստղադիտարանի հիմնադիրն է:

Քսաներորդ դարի աստղագիտության մեջ տեղի է ունենում ահռելի հեղափոխություն, միգուցե, իր կարեւորությամբ համեմատելի` կոպեռնիկոսյան հեղափոխության հետ: Դա պայմանավորված է Տիեզերքում որակապես նոր տեսակի գոյացությունների` գալակտիկաների գործուն միջուկների (որոնց մեջ տեղի են ունենում ահռելի պայթյուններ), քվազիաստղային ռադիոաղբյուրների (քվազարների) եւն հայտնաբերմամբ: Պարզվեց, որ այդ տիեզերական մարմիններում ընթացող երեւույթները ամբողջովին անսովոր են, եւ դրանք անհրաժեշտություն առաջացրին արմատապես վերանայել բազմաթիվ աստղաֆիզիկական, տիեզերածնական, տիեզերաբանական պատկերացումներ եւ տեսություններ` կասկածի տակ դնելով նաեւ ներկայումս հայտնի ֆիզիկայի հիմնարար օրենքների համընդհանուր բնույթը: Չի բացառվում, որ Տիեզերքի հետազոտությունը արդեն ոչ հեռու ապագայում կհանգեցնի ֆիզիկական իմացության ամբողջ համակարգի նոր հեղափոխության:

Մենք պետք է հաշվի նստենք նյութական աշխարհի ավելի ու ավելի նոր տիրությների ուսումնասիրմանը զուգընթաց` ֆիզիկական հիմնարար տեսությունների վերանայման հնարավորության (եւ անհրաժեշտության) հետ: Դա բնավ չի բացառում այն, որ երբեք հնարավոր չի լինի իսպառ օգտագործել արդեն գոյություն ունեցող «հին» տեսությունների հնարավորությունները. դրանց մեջ դեռ կան բազմաթիվ տարբեր «անակնկալներ»: Այդուհանդերձ, ֆիզիկայի եւ աստղագիտության հետագա զարգացումը, այդ տեսանկյունից, պետք է կապված լինի ավելի ու ավելի մեծ ընդհանրականությամբ հիմնարար տեսությունների ձեւակերպումով: Այլ կերպ ասած` աշխարհի միասնականության սկզբունքը հարկ է հասկանալ դիալեկտիկորեն: Դա նյութական աշխարհի անվերջ բազմազանության հետ կապված միասնականություն է : Անբավարար է պատկերացումն այն մասին, թե երեւույթների անվերջ բազմազանությունը, որ աստղաֆիզիկան ուսումնասիրում է ներկայումս կամ կկարողանա ուսումնասիրել ապագայում, հնարավոր պիտի լինի նկարագրել սահմանափակ քանակով ֆիզիկական հիմնարար օրենքների եւ տեսությունների միջոցով: Ավելի արդյունավետ պետք է համարել բնության բազմազանության գաղափարը նաեւ օրենքների մակարդակի վրա:

Վ. Հ. Համբարձումյան


Информация

 Международная премия им. Виктора Амбарцумяна будет равняться $500 000

 Указом президента Армении Сержа Саргсяна основана международная научная премия имени великого астрофизика Виктора Амбарцумяна. Премия будет присуждаться за выдающиеся научные работы в астрофизике, а также примыкающих к ней сферах физики и математики, независимо от гражданской принадлежности ученого.

Премия будет присуждаться один раз в два года   и первым годом присуждения премии будет 2010 год. Размер премии будет равен 500 000 долларам США.

Премия имени академика В.А.Амбарцумяна в Российско-Славянском Университете

Ежегодная премия имени выдающегося ученого академика В.А.Амбарцумяна присуждается ежегодно за лучшую научную работу в области физики-математических и естественных наук ученым Российско-Славянского Университета.  

7 ноября 2008 г. Российско-Славянским университетом учреждена стипендия имени академика В.А.Амбарцумяна.
В Иране (иранском технополисе центра "Пардис") установлен бюст Виктора Амбарцумяна.

 

 

День рождения Виктора Амбарцумяна - 18 сентября - объявлен правительством Армении ДНЕМ АСТРОНОМИИ. Ежегодные мероприятия, которые будут выполняться в этот день, призваны оживить интерес молодежи к астрономии,

Rambler's Top100
© Peter N. Solovjov 2007-2024